Onze James: De Vrouwen van Ensor

In 2024 zal het vijfenzeventig jaar geleden zijn dat de symbolistische kunstenaar James Ensor overleden is en zowel in Oostende als Antwerpen zijn er heel wat evenementen op til. De man is vooral bekend van zijn nogal groteske schilderijen waar hij vaak onverholen kritiek gaf op de bourgeoismaatschappij en gebruik maakte van maskers en skeletten om zijn boodschap over te brengen. De 30-plussers kennen hem misschien ook nog van het laatste briefje van 100 Belgische frank, waarop hij ons met een steelse blik aankijkt, omringd door een aantal van zijn typische maskers. Dat er in 2024 nog heel wat gezegd en geschreven zal worden over de schilder, staat nu al buiten kijf. Ensor is immers nog lang niet vergeten en zijn werken zijn weer tamelijk hot op dit moment.

Een van de eerste publicaties die op onze leestafel is beland, is deze Onze James: De Vrouwen van Ensor van Jan Bultheel. Deze auteur legt de lat dadelijk al heel hoog voor andere tekenaars en schrijvers die iets rond Ensor zouden willen doen. Zo is er de originele invalshoek: Bultheel kiest ervoor om Ensors verhaal te vertellen aan de hand van zes vrouwen uit zijn leven die toevallig elkaars pad kruisen op een zomerdag in 1904. De schilder zelf komt — op de cover na — nergens in beeld, alles wat we over hem te horen krijgen, is via de gekleurde brillen van moeder Trinette, tante Mimi, zus Mariette, nichtje Alex, mecenas Emma Lambotte en liaison dangereuse Augusta Boogaerts. Allemaal hebben ze een eigen mening over de artiest, gaande van beate bewondering tot bijtende spot. Deze gefingeerde, maar uitermate goed gedocumenteerde insteek, zorgt ervoor dat het album het gemiddelde niveau van de zoveelste stripbiografie moeiteloos overstijgt, omdat je niet zomaar een chronologische opsomming van feitjes krijgt, maar een verhaal met veel vlees aan de botten.

Tel daar nog de minutieuze grafische uitwerking van het album bij: de eerste pagina’s durf je nog te twijfelen of je niet de lang verloren leesbril van nonkel Jos op je neus hebt staan met een dioptrie waar je nog lang niet klaar voor bent. Gaandeweg slepen de pagina’s je echter verder en ben je helemaal mee met de eigengereide keuze van de auteur. Bultheel heeft een achtergrond als regisseur van animatiefilms en deelt in het dossier zijn specifieke werkwijze. Zo maakt hij gebruik van acteurs die hij scènes laat spelen, zet hij 3D-animaties in van de verschillende ruimtes en tekent hij alles met de computer. Toch slaagt hij erin om er geen klinisch album van te maken en stralen de pagina’s een zekere organische warmte uit met tekeningen die refereren naar de meester zelf.

Het nawoord van Ensor-kenner Eric Min is dan ook zeer lovend en wie zijn wij om zo’n autoriteit tegen te spreken: topstrip!

MARIO STABEL


Tex Willer Pocket 132: Paniek in het Theater

In september 2023 is het vijfenzeventig jaar geleden dat de Italiaanse westernreeks Tex Willer voor het eerst verscheen. Tekenaar Aurelio Galleppini en scenarist Giovanni Luigi Bonelli maakten toen het eerste deeltje van de bekendste en langst lopende Italiaanse stripreeks waarvan maandelijks een nieuw deel verschijnt en ook tal van nevenreeksen kende. In zijn topdagen haalde de reeks een maandelijkse verkoop van 700.000 exemplaren. In 2010 was dat nog 200.000 exemplaren, sowieso fenomenaal hoog voor een Europese stripreeks. Intussen zijn meer dan 750 Italiaanse pocketdeeltjes verschenen en nog een hoop albums in nevenreeksen.

Erik van Helvoort, uitgever van Uitgeverij HUM!, die Tex Willer terug op de Nederlandstalige kaart bracht, staat uiteraard stil bij deze verjaardag. In navolging van de oude Nederlandse Classics-reeks uit 1971 tot 1981 publiceert de uitgeverij vanaf september vier gloednieuwe pocketdeeltjes in zwart-wit. De oude vertaalde reeks hield het uit tot deeltje 128. In 2007 bracht Erik van Helvoort als oprichter van de Tex Willer-fanclub nog zelf deeltje 129 uit om het verhaal van deeltje 128 te kunnen afronden. Na deeltje 130 in september 2023 volgen de delen 131, 132 en 133 in de daaropvolgende maanden. Elke pocket telt 112 pagina’s die samen een stevig, compleet verhaal vormen. Het verhaal brengt Tex naar New York, zoals je ook kan afleiden van de titels en covers van Manhattan! (deel 131), Paniek in het Theater (deel 132) en New York Bedreigd (deel 133).

Het tekenwerk is toevertrouwd aan Maurizio Dotti. In Italië publiceerde hij dit jaar een dubbeldikke Texone, een nevenreeks die alleen is weggelegd voor de beste Tex Willer-tekenaars. Het scenario is van oudgediende Mauro Boselli, over wie we al vaak onze lof betuigden in onze besprekingen van zijn door Uitgeverij HUM! vertaalde Tex Willers.

In 2017 startte Uitgeverij HUM! met nieuwe vertalingen van Tex Willer, met name de reeks Tex Willer Classics waarvoor bekende en ook gewoon erg goede tekenaars dikke westernverhalen van meer dan 220 pagina’s tekenen en in zwart-wit verschijnen. In 2016 kwam daar een andere reeks bij, ditmaal in kleur, met verhalen die een normaler aantal pagina’s tellen.


Normandië, juni ’44 6: De Fuik van Falaise-Chambois

“Er zijn al meer dan twintig jaar verstreken sinds die verschrikkelijke augustusdagen van 1944… Op dat moment streed Krzysztof Jakubek onder het bevel van luitenant-kolonel Aleksander Stefanowicz van de 1ste Pantserdivisie van generaal Maczek. De ‘Polen van de fuik van Falaise’, zoals ze vandaag nog worden genoemd… Ze hadden Engeland bereikt na Hitlers invasie van Europa en op 30 juli 1944 gingen ze aan land in Arromanches. Na betrokken te zijn geweest bij de gevechten ten zuiden van Caen zouden ze een hoofdrol spelen bij de afsluiting van de Falaise-vallei. 19, 20 en 21 augustus 1944 zullen voor altijd in hun geheugen gegrift blijven. Drie dagen en drie nachten waarin de ingesloten Duitse legers uit alle macht en met de moed der wanhoop probeerden uit een omsingeling te komen die met het uur strakker werd. Drie dagen en nachten van hevige strijd die het einde van de Slag om Normandië inluidden.”


Kerstverhalen Mittéï in Kuifje

BD Must bundelt tien kerstverhalen, diverse covers, illustraties en geïllustreerde leesverhalen die tussen 1961 en 1970 in het weekblad Kuifje van de hand van Mittéï verschenen. Mittéï, het pseudoniem van Jean Mariette (1932-2001), was een van de vaste krachten van de weekbladen Kuifje en Robbedoes. Hij tekent onder meer Ton en Tinneke, Die Onverbeterlijke Bas, De Avonturen van de 3L en schreef verhalen voor reeksen als De Minimensjes, Sophie, Natasja en Tante Zenobie.

“Mittéï was gefascineerd door de sfeer die de kerstperiode oproept en tekende heel wat stripverhalen rond dat thema. Van 1961 tot 1970 stond hij zelfs bekend als de Mister Kerstmis van het weekblad Kuifje. In dit album worden de kerstverhalen van Mittéï en talrijke nooit eerder uitgegeven illustraties verzameld die de magie van Kerstmis tot leven wekken.”


Zondag

Zondag is een gedetailleerde neerslag van een dag uit het leven van Thibault Schrauwen, neef van auteur Olivier Schrauwen (Mowgli’s Spiegel, My Boy, Arsène Schrauwen).

“Die herfstdag in 2017 was geen willekeurig gekozen dag: het was een dag gevuld met doelloosheid, verveling, ledigheid,… Voor Thibault was het weer een ‘verspilde dag’. Toen hij zijn neef Olivier erover vertelde, had die meteen door dat dit een ideaal onderwerp was voor een nieuwe grafische roman. Op aangeven van Thibault inventariseerde Olivier minutieus de gebeurtenissen van die bewuste zondag. Vervolgens ging hij praten met mensen die die dag met Thibault te maken hadden en noteerde hij ook hun verhalen. En uit al deze elementen construeerde hij de striproman Zondag.”


Enola & de Fantastische Fabeldieren 4: De Yeti die zijn Eetlust Kwijt Was

Kinderen die het vorige deel lazen, zijn inmiddels vijf jaar ouder. In het Frans bestaan sinds 2023 zeven delen.

“Elke maand wordt er eten gebracht naar de yeti, een dier in de hoge besneeuwde bergen, om hem te bedanken voor zijn daad: honderd jaar geleden beschermde hij vier monniken die in de sneeuw vastzaten tegen de aanval van tijgers. Maar het eten blijft al een tijdje onaangeroerd liggen. De monniken zijn bang dat er iets ergs is gebeurd met hun beschermer. Enola en haar trouwe metgezel Maneki worden erbij gehaald om het mysterie op te lossen. De dag na de aankomst van het meisje moet er weer eten gebracht worden en de monniken vrezen een nieuwe aanval van de sneeuwtijgers. Onderweg ontdekken Enola en haar metgezellen dat er ook jagers naar het mythische beest zoeken. Zullen ze op tijd zijn om de yeti te redden?”


De Legendariërs – Missies 2: De Ceremonie van de Kadals

Elk album van deze spin-off van De Legendariërs vertelt een compleet verhaal.

“De Legendariërs redden het leven van een juwelier die in een hinderlaag is gevallen. Zo komen ze te weten dat het leven van Kash-Kash, de elfenkoning, in gevaar is. Onze moedige helden haasten zich naar Astria, de geboortegrond van Shimy, om de vorst te waarschuwen voor het dreigende gevaar. Maar hoe pak je dat aan als niemand wil geloven wat je zegt? Zelfs kapitein Shamira, Shimy’s moeder, heeft haar twijfels…”


Normandië, juni ’44 5: Juno Beach – Dieppe

“In de Tweede Wereldoorlog betaalde Canada een zware tol bij de bevrijding van Europa. In augustus 1942 eindigde de landing in Dieppe, bekend als “Operatie Jubilee”, door een gebrekkige terreinkennis in een pijnlijke nederlaag met enorme verliezen. Maar uiteindelijk bleek de mislukte operatie wel heel leerrijk, en bood ze de geallieerde generale staf de kans zich terdege voor te bereiden op een andere: Operatie Neptunus, onderdeel van het Overlord-plan dat uiteindelijk beslissend zou blijken…

Op 6 juni 1944 landden Canadese soldaten op het zandstrand van Juno Beach. Niets zou daarna ooit nog hetzelfde zijn voor al die jonge jongens, waarvan meer dan de helft vrijwilligers waren! Vijfentwintig jaar later is een van de overlevenden te gast in een programma ter herdenking van de gebeurtenissen, uitgezonden op Radio Montreal, en de emoties zijn daarbij niet van de lucht.”


De Slang en de Speer 1: Berg-Schaduw (met stofomslag)

Ter gelegenheid van het derde album dat in dezelfde maand verschijnt, brengt Silvester deel 1 van De Slang en de Speer opnieuw uit, maar nu met een stofomslag rond het album.

“Dit epos begint in het jaar 1454. In alle uithoeken van het Azteekse keizerrijk worden de gemummificeerde lijken van jonge vrouwen gevonden. Ze blijken gruwelijk te zijn vermoord. De adviseur van de keizer probeert deze misdaden geheim te houden en schakelt de wrede Slang in die de dader discreet moet opsporen. Maar priester Cozatl heeft zijn bedenkingen tegen deze beslissing en roept de hulp in van Speer-Oog om de zaak op te lossen. Al deze hoofdpersonen kennen elkaar van vroeger. Ze hebben als kind op dezelfde school gezeten en zijn na ingrijpende gebeurtenissen aldaar hun eigen weg gegaan. Maar nu komen ze elkaar weer tegen…”

 


De Legendariërs 19: Artemus de Legendariër

De correcte titel van dit album luidt in feite Een Wereld zonder De Legendariërs.

“Zijn de Legendariërs een verzinsel of hebben ze echt bestaan? Wie is die vreemde Artemus die zegt dat hij de echte held van Alysia is? Het antwoord op deze twee vragen vind je misschien wel in dit superspannende 19e deel!

Artemus van Wizzimegrach is dus zogezegd de ‘echte’ held van Alysia. Hij zou de grootse heldendaden hebben verricht die de personages in zijn romans beleven. Zogezegd… want in Alysia wonen mensen die heel erg lijken op de Legendariërs en zelfs dezelfde naam hebben. Alleen leiden die mensen een heel ander leven. Danaël en Shimy wonen gelukkig samen op het platteland, en Jadina is een luchtpiraat.”


The Art of Andreas

Unieke uitgave, een soort prentenboek in zwart-wit en kleur, met werk van Andreas. Verschijnt in twee luxe-edities van 120 pagina’s op groot formaat: de gewone luxe met prent met een recente Roek-tekening die niet in het boek voorkomt (55 euro) en de ultra limited collector’s edition met een andere cover en een extra, nu door Andreas gesigneerde drieluikprent erbij waarop Rork, Delilah en Astor prijken (99 exemplaren, 99 euro).

“Andreas is een gepassioneerd stripauteur, die met veel aandacht voor het fantastische en het avontuur zijn complexe verhalen schrijft, die hij vervolgens uitwerkt tot uiterst gedetailleerde strippagina’s en duizelingwekkende tekeningen. De geslaagde samenwerking met Isa Cochet, die steeds voor prachtig kleurwerk zorgt, brengt de werelden van de personages Rork en Capricornus volledig tot leven.

The Art of Andreas bundelt een selectie van dit grafisch zeer bijzondere tekenwerk, waarbij niet alleen de voltooide prenten zijn opgenomen, maar vaak ook meerdere voorafgaande schetsen, zodat het creatieve proces van de kunstenaar goed te volgen is.

Daarnaast biedt het boek maar liefst acht uitklapbare pagina’s en is er een losse prent als bonus toegevoegd. Het geheel maakt dit boek tot een overrompelende ervaring voor liefhebbers van strips en klassieke grafiek. Met een voorwoord van stripkenner Antoine Maurel.”

Sherpa geeft dit artbook zelf ook uit in het Frans, eveneens in twee versies: een luxe zoals in het Nederlands (55 euro) en een ultra limited collector’s edition met de extra drieluikprent en een covertekening die nog anders is dan de Nederlandse limited edition (250 exemplaren, 99 euro).


De Kinderen van de Wind 7.2: Het Bloed van de Kersentijd boek 2: Rue des Martyrs

In 2019 publiceerde Daedalus het eerste deel van het laatste tweeluik van François Bourgeons historische saga De Kinderen van de Wind. Dat tweeluik heet Het Bloed van de Kersentijd en de start daarvan werd officieel uitgegeven als deel 7.1. Rue des Martyrs is deel 7.2. Bourgeon werkte er vier jaar lang aan. Hij bouwde er onder meer een Parijse wijk voor na als schaalmodel. Het album telt 136 pagina’s. Met dit album sluit Bourgeon zijn historische reeks af.

De inhoud: “Na de gewelddadige aanvaring van Klervi met haar pooier, besluit Zabo het Bretonse meisje ver weg van Parijs in veiligheid te brengen. Op hun trein naar Bretagne vertelt Zabo aan haar protégee over de trauma’s die ze zelf heeft opgelopen tijdens de ‘Semaine sanglante’, en over haar deportatie naar de strafkolonie op Nieuw-Caledonië, samen met Louise Michel en Henri Rochefort, twee figuren uit de Parijse Commune…”


Elfen 30: De Schittering van het Duister

“Gaw’yn is op zoek naar de saffieren dagge waarmee hij zich hoopt te verlossen van zijn duistere zijde. In het gezelschap van twee jonge, zwarte elfen speurt hij op de ijsvlaktes in het hoge noorden naar de mythische stad Skögsta. Maar in de buurt van een vreemd, seizoensgebonden kamp, kruist hij het pad van een oeroud roofdier, dat een geheim over de diepste aard van de elfen in zich meedraagt…”


Het Vergeten Eiland 2: De Poorten van Janus

Door de tekenaar van Hexeleintje. Van scenarist Xavier Bétaucourt verscheen tevoren in vertaling enkel het eerste en enige deel van de thriller Dode Hoek.

“Wanneer Eva en Mia wakker worden aan boord van hun boot, merken ze dat hun ouders zijn verdwenen. Het anker van de boot blijkt losgerukt en de twee zussen stranden op een onbekende kust. Ze moeten op zoek naar hulp maar dat is niet zo eenvoudig… Mia en Eva zijn op een onherbergzame plek beland, waar agressieve jongeren door de bossen lopen, waar fantastische dieren rondwaren en waar er ’s nachts schimmen opduiken. Peter zou Eva en Mia misschien wel kunnen helpen om de beproevingen te doorstaan, maar hij zit nog op het vergeten eiland. Tenzij…”

 


Wunderwaffen Stelt voor: Zeppelin’s War 3: Zeppelin contra Pterodactylus

Hierna nog één album en Daedalus heeft de Franstalige reeks helemaal bijgebeend. In 2021 verscheen deel 4 in het Frans. Dat was het eerste van de nieuwe tekenaar Félix Ruiz die vooral actief is voor de comicmarkt.

“Eind 1916. Raspoetin, die in extremis uit Rusland is weggehaald, manipuleert zijn Duitse redders door hun voor te spiegelen dat hij hen naar de wereld kan brengen waar hij de vreselijke kracht van de Vril heeft gekregen. Daar zouden de afstammelingen van het oude, superieure Arische ras wonen, zo fluistert hij Hitler in. Het is echter ook een wereld die op het punt staat te verdwijnen, waar bloeddorstige vliegende reptielen niet onder de indruk zijn van de gigantische zeppelin en de Fokker jachtvliegtuigen…”